کد مطلب:301736 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:144

روات قرن 03


73- ابوعبدالله حسین بن حسن بن عطیه عوفی كوفی متوفای 201 یا 202 هجری.


(توثیقات): وی در زمان خلافت هارون قاضی بغداد بود. خطیب بغدادی به سند خود از طلحه بن محمد بن جعفر نقل می كند كه حسین عوفی مرد بزرگی از اصحاب ابوحنیفه بوده است. (تاریخ بغداد ج 8/ 32).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوعبدالله عوفی): تاریخ بغداد ج 9/ 126، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 73.

74- حافظ ابواحمد محمد بن عبدالله بن زبیر بن عمر اسدی زبیری كوفی متوفای 203 هجری.

(توثیقات): روایات وی در تمامی صحاح سته موجود است و توثیق او مورد اتفاق عامه است. (ثقات عجلی ص 406، ثقات ابن شاهین ص 292، ثقات ابن حبان ج 9/ 58، سیر اعلام النبلاء ج 9/ 529، تهذیب الكمال ج 25/ 476، تهذیب التهذیب ج 9/ 254).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابواحمد زبیری): مسند احمد ج 6/ 304، جامع صحیح ترمذی- كتاب المناقب، باب 61- ج 5/ 699/ ح 3871 (و ج 13/ 248، 249، مطبوع با شرح ابن العربی)، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 65، 66، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 62، 63، شواهد التنزیل ج 2/ 65، 66/ ح 725، 728.

75- ابوعبدالله مصعب بن مقدام خثعمی كوفی متوفای 203 هجری.

(توثیقات): عجلی و ابن شاهین و ابن حبان نام وی را در كتب ثقات خویش ذكر كرده اند. (ثقات عجلی ص 430، ثقات ابن شاهین ص 308، ثقات


ابن حبان ج 9/ 175، تهذیب الكمال ج 28/ 43، تهذیب التهذیب ج 10/ 165).

(مصادر حدیث كساء به نقل از مصعب بن مقدام): «السنن الكبری ج 2/ 149، صحیح مسلم- كتاب فضائل الصحابه، باب 9- ج 4/ 1883/ ح 2424، صحیح مسلم (بشرح نووی) ج 15/ 194، 195، تلخیص المستدرك ج 3/ 147، تفسیر طبری ج 22/ 6.

76- حافظ ابوعبدالله محمد بن بشر بن فرافصه بن مختار بن ردیح عبدی كوفی متوفای 203 هجری.

(توثیقات): روایات وی در تمامی صحاح سته موجود، و توثیقش مورد اتفاق علمای عامه است. (ثقات عجلی ص 401، ثقات ابن حبان ج 7/ 441، ثقات ابن شاهین ص 293، سیر اعلام النبلاء ج 9/ 265، تهذیب التهذیب ج 9/ 73).

(مصادر حدیث كساء به نقل از محمد بن بشر عبدی): صحیح مسلم- كتاب فضائل الصحابه، باب 9- ج 4/ 1883/ ح 2424، السنن الكبری ج 2/ 149، صحیح مسلم (بشرح نووی) ج 15/ 194، 195.

77- عبدالكبیر بن عبدالمجید بصری معروف به ابوبكر حنفی متوفای 204 هجری.

(توثیقات): ابن حبان در كتاب ثقات خود از وی نام می برد و عجلی نیز او را توثیق نموده است. (ثقات عجلی ص 493، تاریخ یحیی بن معین ج 2/ 378، ثقات ابن حبان ج 7/ 132، سیر اعلام النبلاء، ج 9/ 489، تهذیب التهذیب ج 6/ 449).


(مصادر حدیث كساء به نقل از عبدالكبیر بن عبدالمجید): خصائص امیرالمومنین ص 81، تفسیر طبری ج 22/ 7، شواهد التنزیل ج 2/ 19، 20/ ح 654.

78- ابونصر عبدالوهاب بن عطاء بصری خفاف عجلی متوفای 204 یا 206 هجری.

(توثیقات): ابن شاهین وی راتوثیق نموده است و ابن حبان نیزدر كتاب ثقات خود نام او راذكر می نماید. (ثقات ابن شاهین ص 242، تاریخ یحیی بن معین ج 2/ 379، ثقات ابن حبان ج 7/ 133، سیر اعلام النبلاء ج 9/ 451، تهذیب التهذیب ج 6/ 450، موسوعه رجال الكتب التسعه ج 2/ 6).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابونصر خفاف): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 69.

79- ابوعبدالله بشر بن بكر تنیسی بجلی دمشقی الاصل متوفای 200 یا 205 هجری.

(توثیقات): دارقطنی و عجلی و عقیلی و ابن حبان و ابوزرعه وی را توثیق نموده اند. (ثقات عجلی ص 80، ثقات ابن حبان ج 8/ 141، تهذیب الكمال ج 4/ 95، تهذیب التهذیب ج 1/ 443).

(مصادر حدیث كساء به نقل از بشر بن بكر تنیسی): المستدرك ج 3/ 147، مشكل الاثار ج 1/ 336، 337، شواهد التنزیل ج 2/ 40، 41/ ح 687، 688.

80- عبدالرحمن بن عبدالملك بن شیبه حزامی مدنی متوفای


حدود 207 هجری.

(توثیقات): ابن حبان نام وی را در كتاب ثقات خویش آورده و بخاری در كتاب صحیح خود ازاو روایت نقل نموده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 375، تهذیب الكمال ج 17/ 260، تهذیب التهذیب ج 6/ 221، تاریخ الاسلام ذهبی- حوادث و وفیات 221 الی 230 هجری- ص 255، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 128).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عبدالرحمن حزامی): شواهد التنزیل ج 2/ 32/ ح 673، 674، فرائد السمطین ج 2/ 18، 19، ح 362.

81- حافظ ابوالنضر هاشم بن قاسم لیثی خراسانی بغدادی ملقب به قیصر متوفای 207 هجری.

(توثیقات): پیشتر درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 288 سخن گفتیم.

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوالنضر لیثی): مسند احمد بن حنبل ج 6/ 298.

82- حافظ عثمان بن عمر بن فارس بن لقیط بن قیس عبدی بصری متوفای 207 و یا 208 و یا 209 هجری.

(توثیقات): احمد بن حنبل و یحیی بن معین و ابن سعد و عجلی وی را توثیق كرده اند و ابن حبان نام او را در كتاب ثقات خویش درج نموده است. روایات عثمان بن عمر در تمامی صحاح سته موجود می باشد. (ثقات عجلی ص 329، ثقات ابن حبان ج 8/ 451، تاریخ بغداد ج 11/ 280، تهذیب الكمال ج 19/ 461،


سیر اعلام النبلاء ج 9/ 557، تذكره الحفاظ ج 1/ 378، تهذیب التهذیب ج 7/ 142، شذرات الذهب ج 2/ 22).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عثمان بن عمر عبدی): اخبار اصبهان ج 2/ 223 (ط لیدن ج 2/ 253)، شرح السنه ج 7/ 204، اسد الغابه ج 5/ 521، 589.

83- محمد بن مصعب بن صدقه قرقسانی ابوعبدالله و یا ابوالحسن بغدادی متوفای 208 هجری.

(توثیقات): احمد بن حنبل در توثیق وی می گوید: «لا باس به»؛ و ابوزرعه او را در حدیث فردی صدوق معرفی نموده است. (تهذیب الكمال ج 26/ 460، تهذیب التهذیب ج 9/ 458، شذرات الذهب ج 2/ 21).

(مصادر حدیث كساء به نقل از محمد بن مصعب قرقسانی): مسند احمد بن حنبل ج 4/ 107، مناقب ابن مغازلی ص 305/ ح 350، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 77، 78، شواهد التنزیل ج 2/ 41، 42/ ح 688، 689، فرائد السمطین ج 2/ 22، 23/ ح 364.

84- ابوعلی عبیدالله بن عبدالمجید حنفی متوفای 209 هجری.

(توثیقات): وثاقت وی مورد اتفاق علمای جرح و تعدیل عامه می باشد و در تمامی صحاح سته روایاتش موجود است. (ثقات عجلی ص 318، ثقات ابن حبان ج 8/ 404، سیر اعلام النبلاء ج 9/ 487، تهذیب التهذیب ج 7/ 34، موسوعه رجال الكتب التسعه ج 2/ 523).


(مصدر حدیث كساء به نقل از عبیدالله بن عبدالمجید): المستدرك ج 3/ 108.

85- حافظ ابواحمد عبدالله بن صالح بن مسلم بن صالح مقری ء عجلی كوفی متوفای 211 هجری.

(توثیقات): یحیی بن معین و ابن خراش و ولید بن بكر اندلسی وی را توثیق نموده اند و بخاری در كتاب صحیح خود از وی نقل روایت می نماید. (ثقات ابن حبان ج 8/ 352، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 403، تذكره الحفاظ ج 1/ 390، تهذیب الكمال ج 15/ 109، تهذیب التهذیب ج 5/ 261).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابواحمد مقری عجلی): شواهد التنزیل ج 2/ 57/ ح 709.

86- حافظ ابوالهیثم خالد بن مخلد بجلی كوفی قطوانی متوفای 211 یا 215 هجری.

(توثیقات): وی از كبارشیوخ بخاری است و در صحیح مسلم و سنن اربعه نیز- بجز سنن ابی داود- روایاتش موجود است. از كسانی كه او را توثیق نموده اند می توان به عجلی و ابن شاهین و ابن حبان و صالح جزره و عثمان بن ابی شیبه اشاره نمود. (ثقات عجلی ص 141، ثقات ابن حبان ج 8/ 224، ثقات ابن شاهین ص 116، تهذیب الكمال ج 8/ 163، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 217، تهذیب التهذیب ج 3/ 116).

(مصادر حدیث كساء به نقل از خالد قطوانی): تفسیر طبری ج 22/ 7، شواهد التنزیل ج 2/ 61، 62/ ح 719.


87- حافظ ابومحمد عبیدالله بن موسی بن ابی المختار عبسی كوفی متوفای 212 هجری.

(توثیقات): علمای عامه وی را باتفاق توثیق نموده اند و در جمیع كتب صحاح سته روایات او را می توان یافت. (ثقات عجلی ص 319، تاریخ یحیی بن معین ج 2/ 384، ثقات ابن حبان ج 7/ 152، ثقات ابن شاهین ص 239، سیر اعلام النبلاء ج 9/ 553، تهذیب الكمال ج 9/ 553، تهذیب التهذیب ج 7/ 50، تذكره الحفاظ ج 1/ 352).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عبیدالله بن موسی عبسی): مناقب ابن مغازلی ص 304/ ح 349، شواهد التنزیل ج 2/ 56، 57، 77، 78، 89، 90/ ح 707، 708، 751، 768.

88- ابوعلی حسن بن عطیه بن نجیح قرشی كوفی بزار متوفای 212 هجری.

(توثیقات): ترمذی در سنن خویش از او روایت نقل می نماید و ابوحاتم وی را فردی صدوق می داند. (تهذیب الكمال ج 6/ 213، تهذیب التهذیب ج 2/ 294).

(مصدر حدیث كساء به نقل از حسن به عطیه كوفی): تفسیر طبری ج 22/ 7.

89- ابوعبدالرحمن عبدالله بن داود بن عامر بن ربیع همدانی شعبی خریبی متوفای 213 هجری.


(توثیقات): بخاری و صاحبان سنن اربعه در كتب خویش روایات وی را نقل نموده اند و ابوزرعه و یحیی بن معین و ابن سعد و ابن قانع و دار قطنی و نسائی او است. (ثقات ابن حبان ج 7/ 60، طبقات ابن سعد ج 7/ 295، سیر اعلام النبلاء ج 9/ 346، تهذیب الكمال ج 14/ 458، تذكره الحفاظ ج 1/ 337، تهذیب التهذیب ج 5/ 200).

90- حسین بن محمد بن بهرام تمیمی ابواحمد و یا ابوعلی مودب مروزی متوفای 214 هجری.

(توثیقات): ابن سعد و ابن قانع و محمد بن مسعود و عجلی وی را توثیق نموده اند و تمامی صاحبان صحاح سته- درصحاح خویش- روایاتی از او نقل كرده اند. (ثقات عجلی ص 121، ثقات ابن حبان ج 8/ 185، طبقات ابن سعد ج 7/ 338، تهذیب الكمال ج 6/ 471، تهذیب التهذیب ج 2/ 366، تذكره الحفاظ ج 1/ 406، طبقات ابن قاضی شهبه ج 1/ 244).

(مصادر حدیث كساء به نقل از حسین بن محمد مودب): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 68، 69، شواهد التنزیل ج 2/ 86، 87/ ح 762.

91- حافظ یحیی بن حماد بن ابی زیاد شیبانی ابومحمد و یا ابوبكر بصری متوفای 215 هجری.

(توثیقات): ابن سعد و ابوحاتم و عجلی وی را توثیق نموده اند و روایتش


در صحیحین موجود است. (طبقات ابن سعد ج 7/ 306، ثقات ابن حبان ج 9/ 257، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 139، تهذیب الكمال ج 31/ 276، تهذیب التهذیب ج 11/ 199).

(مصدر حدیث كساء به نقل از یحیی بن حماد شیبانی): شواهد التنزیل ج 2/ 30، 31/ ح 670.

92- حافظ ابوعبدالرحمن علی بن حسن بن شقیق عبدی مروزی متوفای 215 هجری.

(توثیقات): روایات وی در تمامی صحاح سته موجود است و ابن حبان نیز نام او را در كتاب ثقات خویش ذكر كرده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 460، تذكره الحفاظ ج 1/ 370، تهذیب الكمال ج 20/ 371، تهذیب التهذیب ج 7/ 298).

(مصدر حدیث كساء به نقل از علی بن حسن عبدی): شواهد التنزیل ج 2/ 62، 63/ ح 721.

93- اسماعیل بن صبیح یشكری كوفی متوفای 217 هجری.

(توثیقات): نام وی را ابن حبان درثقات خویش آورده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 97، تهذیب الكمال ج 3/ 110، تهذیب التهذیب ج 1/ 306).

(مصدر حدیث كساء به نقل از اسماعیل بن صبیح): شواهد التنزیل ج 2/ 52/ ح 702.

94- حافظ ابومحمد حجاج بن منهال سلمی انماطی بصری


متوفای 217 هجری.

(توثیقات): روایات وی در جمیع كتب صحاح سته موجود می باشد و علمای عامه او را باتفاق توثیق نموده اند. (ثقات ابن حبان ج 8/ 202، ثقت عجلی ص 109، ثقات ابن شاهین ص 104، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 352، تهذیب التهذیب ج 2/ 206، تذكره الحفاظ ج 1/ 403).

(مصدر حدیث كساء به نقل از حجاج بن منهال): شواهد التنزیل ج 2/ 73- 76/ ح 743، 744، 747.

95- عبدالاعلی بن مسهر بن عبدالاعلی بن مسهر غسانی دمشقی معروف به ابومسهر بن ابی ذرامه متوفای 218 هجری.

(توثیقات): وی در مورد وثوق تمامی علمای جرح و تعدیل عامه است و روایاتش در كلیه ی كتب صحاح سته موجود می باشد. (ثقات عجلی ص 285، ثقات ابن شاهین ص 245، تاریخ یحیی بن معین ج 2/ 339، ثقات ابن حبان 8/ 408، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 228، تهذیب التهذیب ج 6/ 98، تقریب التهذیب ج 1/ 465).

(مصدر حدیث كساء به نقل از عبدالاعلی بن مسهر): شواهد التنزیل ج 2/ 43، 44/ ح 690.

96- حافظ ابوغسان مالك بن اسماعیل بن درهم نهدی كوفی متوفای 219 هجری.

(توثیقات): علمای عامه وی را باتفاق توثیق نموده اند و روایاتش در تمامی


كتب صحاح سته موجود است. (ثقات عجلی ص 417، ثقات ابن شاهین ص 301، ثقات ابن حبان ج 9/ 164، سیر اعلام النبلاء، ج 10/ 430، تهذیب التهذیب ج 10/ 3).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوغسان نهدی): مشكل الاثار ج 1/ 333، 334، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 70، شواهد التنزیل ج 2/ 57، 58، 62، 63، 70، 71/ ح 710- 712، 721، 737.

97- حافظ ابونعیم فضل بن دكین بن حماد بن زهیر بن درهم ملائی تیمی طلحی قرشی كوفی متوفای 219 هجری.

(توثیقات): وی از اكابر محدثین عامه است. وثاقت او نزد علمای عامه مورد اتفاق می باشد و روایاتش را در تمامی صحاح سته می توان یافت. (ثقات ابن حبان ج 7/ 319، ثقات عجلی ص 383، ثقات ابن شاهین ص 264، تاریخ یحیی بن معین ج 2/ 473، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 142، تهذیب الكمال ج 23/ 197، تهذیب التهذیب ج 8/ 270، تقریب التهذیب ج 2/ 110).

(مصادر حدیث كساء به نقل از فضل بن دكین): تفسیر طبری ج 22/ 6، شواهد التنزیل ج 2/ 45، 46، 55، 68/ ح 693، 706، 733.

98- علی بن ثابت دهان عطار كوفی متوفای 219 هجری.

(توثیقات): ابن حبان در كتاب ثقات خویش نام وی را ذكر نموده و ابن حجر در تقریب التهذیب از او با عنوان «صدوق» یاد می نماید. (ثقات ابن حبان ج 8/ 457، تهذیب الكمال ج 20/ 339، تهذیب التهذیب ج 7/ 289، تقریب


التهذیب ج 2/ 33).

(مصادر حدیث كساء به نقل از علی بن ثابت دهان): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 66، 67، شواهد التنزیل ج 2/ 63، 64/ ح 722، 723.

99- حافظ ابوعثمان عفان بن مسلم بن عبدالله صفار بصری متوفای 220 هجری.

(توثیقات): علمای عامه باتفاق وی را توثیق نموده اند و در جمیع كتب صحاح سته روایاتش موجود است. (ثقات عجلی ص 336، ثقات ابن حبان ج 8/ 522، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 242، تذكره الحفاظ ج 1/ 379، تهذیب التهذیب ج 7/ 230).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عفان بن مسلم): مسند احمد بن حنبل ج 6/ 323، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 65، شواهد التنزیل ج 2/ 77/ ح 748، 750.

100- حافظ ابوعثمان عمرو بن عون بن اوس بن جعد سلمی واسطی بزاز متوفای 225 هجری.

(توثیقات): صاحبان صحاح سته روایات وی را نقل نموده اند و مورد وثوق تمامی علمای عامه است. (ثقات عجلی ص 368، ثقات ابن شاهین ص 225، ثقات ابن حبان ج 3/ 485، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 450، تهذیب التهذیب ج 8/ 86).


(مصدر حدیث كساء به نقل از عمرو بن عون): شواهد التنزیل ج 2/ 37، 38/ ح 682، 683.

101- حافظ ابوعثمان سعید بن كثیر بن عفیر بن مسلم بن یزید مصری متوفای 226 هجری.

(توثیقات): یحیی بن معین وی را توثیق نموده و ابن حبان نام او را در ثقات خویش ذكر نموده است. بخاری و مسلم نیز در صحیحین از وی روایت نقل نموده اند. (ثقات ابن حبان ج 8/ 266، سیر اعلام النبلاء ج 8/ 266، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 583، تذكره الحفاظ ج 2/ 427، تهذیب الكمال ج 11/ 36، تهذیب التهذیب ج 4/ 74).

(مصادر حدیث كساء به نقل از سعید بن كثیر): مشكل الاثار ج 1/ 336، شواهد التنزیل ج 2/ 87، 88/ ح 764.

102- حافظ ابوعبدالله نعیم بن حماد بن معاویه بن حارث بن همام خزاعی مروزی فرضی متوفای 228 هجری.

(توثیقات): احمد بن حنبل و یحیی بن معین و علی بن حسین بن حبان و عجلی او را توثیق نموده اند و بخاری نیز در كتاب صحیح خود از وی روایت نقل می نماید. (سیر اعلام النبلاء ج 10/ 595، تهذیب التهذیب ج 10/ 458).

(مصدر حدیث كساء به نقل از نعیم بن حماد): شواهد التنزیل ج 2/ 22، 23/ ح 657.

103- حافظ ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بن ابی سمینه هاشمی بصری متوفای 230 هجری.


(توثیقات): ابوحاتم و صالح بن محمد او را توثیق نموده اند و در كتاب صحیح بخاری روایت وی موجود است. (سیر اعلام النبلاء ج 10/ 693، تهذیب التهذیب ج 9/ 59).

(مصادر حدیث كساء به نقل از محمد بن اسماعیل بن ابی سمینه): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 69، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 77، 78.

104- حافظ ابویحیی كامل بن طلحه جحدی بصری متوفای 231 هجری.

(توثیقات): دار قطنی او را توثیق كرده و ابن حبان نیز نام او را در كتاب ثقات خویش ذكر نموده است. (ثقات ابن حبان ج 9/ 28، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 107، تهذیب التهذیب ج 8/ 408).

(مصدر حدیث كساء به نقل از كامل بن طلحه): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 65.

105- ابوعامر حوثره بن اشرس بن عون بن مشجر بن حجین عدوی بصری متوفای 232 هجری.

(توثیقات): ابن حبان نام او را در كتاب ثقات خویش ذكر كرده است و ذهبی از وی بعنوان فردی صدوق یاد می نماید. (ثقات ابن حبان ج 8/ 215، سیر اعلام النبلاء ج 10/ 668).

(مصادر حدیث كساء به نقل از حوثره بن اشرس): تاریخ ابن


عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 66، 67، شواهد التنزیل ج 2/ 78/ ح 752.

106- ابومالك كثیر بن یحیی بن كثیر متوفای 232 هجری.

(توثیقات): عبدالله بن احمد بن حنبل درقسمت «زیادات مسند» از وی روایت نقل می كند. ابن حبان نام او را در كتاب ثقات ذكر نموده و ابوزرعه نیز وی را فردی صدوق معرفی كرده است. (ثقات ابن حبان ج 9/ 26، تاریخ الاسلام- حوادث و وفیات 231 هجری الی 240 هجری- ص 304).

(مصادر حدیث كساء به نقل از كثیر بن یحیی): معجم اوسط طبرانی ج 3/ 388، 389/ ح 2836.

107- حافظ ابوخیثمه زهیر بن حرب بن شداد حرشی نسائی بغدادی متوفای 234 هجری.

(توثیقات): ابن حبان نام وی را در كتاب ثقات خویش آورده است و ذهبی در اعلام النبلاء به صداقت او اذعان می نماید. (ثقات ابن حبان ج 8/ 256، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 489، تهذیب التهذیب ج 3/ 342).

(مصادر حدیث كساء به نقل از زهیر بن حرب): اسد الغابه ج 4/ 29، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 65، 66، شواهد التنزیل ج 2/ 65، 66/ ح 726.

108- ابوعبدالله محمد بن بكار بن ریان هاشمی بغدادی رصافی متوفای 232 یا 238 هجری.


(توثیقات): یحیی بن معین و دار قطنی وی را توثیق نموده اند. (ثقات ابن حبان ج 9/ 88، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 112، تهذیب الكمال ج 24/ 525، تهذیب التهذیب ج 9/ 75).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن بكار): شواهد التنزیل ج 2/ 74- 76/ ح 742، 745.

109- حافظ ابوعبدالرحمن محمد بن عبدالله بن نمیر همدانی خارفی كوفی متوفای 234 هجری.

(توثیقات): وی مورد وثوق جمیع علمای جرح و تعدیل عامه می باشد و در تمامی كتب صحح سته روایاتش را می توان یافت. (ثقات ابن شاهین ص 285، ثقات ابن حبان ج 9/ 85، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 455، تهذیب التهذیب ج 9/ 282).

(مصادر حدیث كساء به نقل از محمد بن عبدالله بن نمیر): صحیح مسلم- كتاب فضائل الصحابه، باب 9- ج 4/ 1883/ ح 2424، صحیح مسلم (بشرح نووی) ج 15/ 194، 195، شواهد التنزیل ج 2/ 66، 67/ ح 729.

110- حافظ ابوبكر عبدالله بن محمد ابی شیبه ابراهیم بن عثمان بن خواستی عبسی كوفی متوفای 235 هجری.

(توثیقات): روایات وی در تمامی صحاح سته- بجز سنن ترمذی- موجود است. عجلی و ابن خراش و ابوحاتم و ابن قانع نیز او را توثیق نموده اند. (سیر اعلام النبلاء ج 11/ 122، تذكره الحفاظ ج 2/ 432، تهذیب التهذیب ج 6/ 2).


(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوبكر بن ابی شیبه): السنن الكبری ج 2/ 149، صحیح مسلم- كتاب فضائل الصحابه، باب 9- ج 4/ 1883/ ح 2424، صحیح مسلم (بشرح نووی) ج 15/ 194، 195، المستدرك ج 3/ 147، شواهد التنزیل ج 2/ 41، 42/ ح 689.

111- ابومحمد عبدالله بن جراح بن سعید تمیمی قهستانی ساكن نیشابور متوفای 237 هجری.

(توثیقات): نسائی وی را توثیق نموده و ابن حبان در كتاب ثقات خود به نام او اشاره می كند. (ثقات ابن حبان ج 8/ 356، تهذیب الكمال ج 14/ 361، تهذیب التهذیب ج 5/ 169).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عبدالله بن جراح بن سعید): شواهد التنزیل ج 2/ 83، 84/ ح 759.

112- حافظ ابویعقوب اسحاق بن ابراهیم بن مخلد بن ابراهیم بن مطر حنظلی مروزی معروف به ابن راهویه متوفای 238 هجری.

(توثیقات): وی یكی از برجسته ترین روات عامه است و مورد وثوق تمامی علمای عامه می باشد. (ثقات ابن حبان ج 8/ 115، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 358، تذكره الحفاظ ج 2/ 433، تهذیب التهذیب ج 1/ 216).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابن راهویه): شواهد التنزیل ج 2/ 24/ ح 759.


113- حافظ ابوالحسن عثمان بن محمد بن ابی شیبه ابراهیم بن عثمان خواستی عبسی كوفی متوفای 239 هجری.

(توثیقات): یحیی بن معین و محمد بن عبدالله بن نمیر وی را توثیق نموده اند و روایاتش در صحیح بخاری و صحیح مسلم موجود است. (سیر اعلام النبلاء ج 11/ 151، تذكره الحفاظ ج 2/ 444، تهذیب التهذیب ج 7/ 149).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوالحسن بن ابی شیبه): السنن الكبری ج 2/ 149، مشكل الاثار ج 1/ 332، مناقب ابن مغازلی ص 301، 302/ ح 345، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 67، 68، شواهد التنزیل ج 2/ 35/ ح 679، مقتل الحسین خوارزمی ج 1/ 71- 75.

114- ابورجاء قتیبه بن سعید بن جمیل بن طریف ثقفی بغلانی بلخی متوفای 240 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 289 سخن گفتیم.

(مصادر حدیث كساء به نقل از قتیبه بن سعید): صحیح ترمذی- كتاب تفسیر القرآن، باب 34- ج 5/ 351/ ح 320، صحیح ترمذی (بشرح ابن عربی) ج 13/ 200، خصائص امیرالمومنین ص 48، 49.

115- ابوسعید احمد بن محمد بن یحیی بن سعید قطان بصری متوفای 240 یا 245 هجری یا 249 هجری.

(توثیقات): ابن حبان نام وی را در ثقات خود آورده و ابن ابی حاتم از او با عنوان صدوق یاد نموده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 38، تهذیب


الكمال ج 1/ 483، تهذیب التهذیب ج 1/ 80).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوسعید قطان): شواهد التنزیل ج 2/ 36/ ح 680.

116- حافظ ابویوسف یعقوب بن حمید بن كاسب مدنی ساكن مكه متوفای 241 هجری.

(توثیقات): مصعب زبیری وی را توثیق نموده و ابن شاهین و ابن حبان نام او را در كتب ثقات خود آورده اند. (ثقات ابن شاهین ص 360، ثقات ابن حبان ج 9/ 285، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 158، تهذیب التهذیب ج 11/ 383).

(مصدر حدیث كساء به نقل از یعقوب بن حمید): مناقب ابن مغازلی ص 306 ح 351.

117- ابوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل بن هلال شیبانی مروزی بغدادی متوفای 241 هجری.

(توثیقات): وی امام حنابله و صاحب كتاب مسند می باشد. در بسیاری از كتب رجالی عامه، به وثاقت و و مقام بالای علمی او اشاره شده است.

(مصادر حدیث كساء به نقل از احمد بن حنبل): مسند احمد بن حنبل ج 4/ 107، ج 6/ 292، 296، 298، 304، 323، مستدرك حاكم ج 3/ 108، 132.

118- حافظ ابوهمام ولید بن ابی بدر شجاع بن ولید بن قیس


سكونی كوفی بغدادی متوفای 243 هجری.

(توثیقات): مسلم و ترمذی و ابوداود در صحاح خویش از وی روایت نقل نموده اند و ابن شاهین و ابن حبان در كتب ثقات خویش نام او را آورده اند. (ثقات ابن شاهین ص 338، ثقات ابن حبان ج 9/ 227، تهذیب الكمال ج 31/ 23، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 23، تهذیب التهذیب ج 11/ 135).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوهمام سكونی): شرح السنه ج 7/ 204، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 63، شواهد التنزیل ج 2/ 36، 37/ ح 681.

119- ابوعمار حسین بن حریث بن حسن خزاعی مروزی متوفای 244 هجری.

(توثیقات): وی در تمام صحاح سته- بجز سنن ابن ماجه- روایت دارد و نسائی او را توثیق نموده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 187، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 400، تهذیب التهذیب ج 2/ 233).

(مصدر حدیث كساء به نقل از حسین بن حریث): شواهد التنزیل ج 2/ 23/ ح 658.

120- اسماعیل بن موسی فزاری ابومحمد و یا ابواسحاق كوفی نسیب سدی متوفای 245 هجری.

(توثیقات): مطین و ابن ابی حاتم و ابوداود از وی با عنوان صدوق یاد نموده اند و ابن حبان نیز نام وی را در كتاب ثقات آورده است. (ثقات ابن


حبان ج 8/ 104، تهذیب الكمال ج 3/ 210، تذكره الحفاظ ج 2/ 541، تهذیب التهذیب ج 1/ 335).

(مصدر حدیث كساء به نقل از اسماعیل فزاری): شواهد التنزیل ج 2/ 79/ ح 753.

121- حافظ ابوالولید هشام بن عمار بن نصیر بن میسره بن ابان سلمی دمشقی متوفای 245 هجری.

(توثیقات): وی در صحیح بخاری و سنن اربعه روایت دارد. یحیی بن معین و عجلی او را توثیق نموده و ابن حبان نیز نامش را در ثقات آورده است. (ثقات ابن حبان ج 9/ 233، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 420، تهذیب الكمال ج 30/ 242، تهذیب التهذیب ج 11/ 51).

(مصادر حدیث كساء به نقل از هشام بن عمار سلمی): خصائص امیرالمومنین ص 48، 49، شواهد التنزیل ج 2/ 21، 22/ ح 656.

122- حافظ ابوعبدالله محمد بن مصفی بن بهلول قرشی حمصی متوفای 246 هجری.

(توثیقات): مسلمه بن قاسم او را توثیق نموده و ابوحاتم نیز به صداقت وی اذعان دارد. (ثقات ابن حبان ج 9/ 100، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 94، تهذیب التهذیب ج 9/ 460).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن مصفی): شواهد التنزیل ج 2/ 16، 17/ ح 648.


123- عبدالاعلی بن واصل بن عبدالاعلی بن هلال اسدی كوفی متوفای 247 هجری.

(توثیقات): عمرو بن علی و ابوحاتم وی را فردی صدوق می دانند و این حبان نیز نام او را در كتاب ثقات آورده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 409، طبری ج 22/ 6.

124- حافظ ابواسحاق ابراهیم بن سعید جوهری طبری الاصل بغدادی متوفای 247 هجری.

(توثیقات): نسائی و خطیب بغدادی و دار قطنی و ابن حبان و خلیلی و دیگر علمای عامه وی را توثیق نموده اند. بعضی از روایات او در صحیحین موجود است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 83، الجرح و التعدیل ج 2/ 104، مختصر تاریخ دمشق ج 4/ 52، تاریخ بغداد ج 6/ 93، تهذیب الكمال ج 2/ 95، 98، تهذیب التهذیب ج 1/ 123، خلاصه تذهیب تهذیب الكمال ج 2/ 116، موسوعه رجال الكتب التسعه ج 1/ 57).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابواسحاق جوهری): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 68، 69، شواهد التنزیل ج 2/ 86، 87/ ح 762.

125- حافظ ابوكریب محمد بن علاء بن كریب همدانی كوفی متوفای 248 هجری.


(توثیقات): نسائی و مسلمه بن قاسم او را توثیق نموده اند و در جمیع كتب صحاح سته روایات وی موجود است. (سیر اعلام النبلاء ج 11/ 394، تهذیب التهذیب ج 9/ 385).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوكریب): تفسیر طبری ج 22/ 6، 7.

126- حافظ كبیر ابوعبدالله محمد بن حمید بن حیان رازی متوفای 248 هجری.

(توثیقات): یحیی بن معین وی را توثیق نموده است و ابن شاهین در كتاب ثقات خود نام او را آورده است. (ثقات ابن شاهین ص 290، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 503، تهذیب التهذیب ج 9/ 127، تذكره الحفاظ ج 2/ 490).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن حمید): شواهد التنزیل ج 2/ 83، 84/ ح 759.

127- حافظ ابواحمد محمود بن غیلان عدوی مروزی متوفای 249 هجری.

(توثیقات): وی از رجال صحیحین است و نسائی مسلمه بن قاسم او را توثیق نموده اند. (ثقات ابن حبان ج 9/ 202، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 223، تهذیب التهذیب ج 10/ 64).

(مصادر حدیث كساء به نقل از محمود بن غیلان): جامع صحیح ترمذی- كتاب المناقب، باب 61- ج 5/ 699/ ح 3871 (و ج 13/ 248، 249 مطبوع با شرح ابن العربی).


128- ابوعلی حسن بن صباح بن محمد بزار واسطی بغدادی متوفای 249 هجری.

(توثیقات): وی از رجال روات صحیح بخاری می باشد و احمد بن حنبل او را توثیق نموده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 176، تذكره الحفاظ ج 2/ 476، تهذیب الكمال ج 6/ 191، تهذیب التهذیب ج 2/ 289).

(مصادر حدیث كساء به نقل از حسن بن صباح): مناقب ابن مغازلی ص 305/ ح 350، شواهد التنزیل ج 2/ 41، 42/ ح 689.

129- حافظ ابومحمد عبد بن حمید بن نصر كسی (یا كشی) متوفای 249 هجری.

(توثیقات): وی از رجال روات صحیح مسلم است و ابن حبان نام او را در كتاب ثقات خویش آورده است. (سیر اعلام النبلاء ج 12/ 235، تهذیب التهذیب ج 6/ 455).

(مصدر حدیث كساء به نقل از عبد بن حمید): شواهد التنزیل ج 2/ 57/ ح 708.

130- ابوسعید عباد بن یعقوب اسدی رواجنی كوفی متوفای 250 هجری.

(توثیقات): ابن خزیمه وی را توثیق نموده وابن حبان نام او را در ثقات آورده است. وی در صحیح بخاری روایت دارد. (سیر اعلام


النبلاء ج 11/ 536، تهذیب الكمال ج 14/ 175، تذكره الحفاظ ج 2/ 541، تهذیب التهذیب ج 5/ 109).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عباد بن یعقوب): شواهد التنزیل ج 2/ 69، 70، 88/ ح 735، 739، 765، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 65، 68، 69.

131- حافظ عمرو بن عثمان بن سعید بن كثیر بن دینار اموی ابوامیه و یا ابوحفص متوفای 250 هجری.

عمرو بن عثمان از حفاظ حدیث است. نسائی و ابوداود وی را توثیق كرده اند و ابن حبان نیز نام او را در عداد ثقات ذكر نموده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 488، تذكره الحفاظ ج 2/ 509، تهذیب الكمال ج 22/ 144، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 305، تهذیب التهذیب ج 8/ 76، شذرات الذهب ج 2/ 124).

(مصدر حدیث كساء به نقل از عمرو بن عثمان بن سعید): معجم اوسط طبرانی ج 4/ 479/ ح 3811.

132- حافظ ابوموسی محمد بن مثنی بن عبید بن قیس بن دینار عنزی بصری متوفای 252 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 296 سخن گفتیم.

(مصادر حدیث كساء به نقل از محمد بن مثنی عنزی): خصائص امیرالمومنین ص 81، تفسیر طبری ج 22/ 7، شواهد التنزیل ج 2/ 30، 31/ ح 670.


133- ابویوسف یعقوب بن ابراهیم بن كثیر بن زید بن افلح بن منصور بن مزاحم عبدی قیسی دورقی متوفای 252 هجری.

(توثیقات): نسائی و خطیب بغدادی و مسلمه بن قاسم وی را توثیق نموده اند و تمامی صاحبان صحاح سته از او روایت نقل كرده اند. (ثقات ابن حبان ج 9/ 286، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 141، تهذیب التهذیب ج 11/ 381).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابویوسف دورقی): شواهد التنزیل ج 2/ 59/ ح 715.

134- ابویعقوب یوسف بن موسی بن راشد كوفی قطان متوفای 253 هجری.

(توثیقات): مسلمه بن قاسم وی را توثیق نموده و خطیب نیز وثاقت او را نقل می نماید. (ثقات ابن حبان ج 9/ 282، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 221، تهذیب التهذیب ج 11/ 425، ج 32/ 465.

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابویعقوب قطان): مناقب ابن مغازلی ص 304، 349.

135- حافظ ابوجعفر محمد بن منصور بن داود بن منصور طوسی بغدادی متوفای 254 هجری.

(توثیقات): مسلمه بن قاسم و نسائی وی را توثیق نموده اند و ابن حبان نام او را در كتاب ثقات خویش آورده است. (ثقات ابن حبان ج 9/ 130، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 212، تهذیب التهذیب ج 9/ 472، النجوم


الزاهره ج 2/ 343).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن منصور طوسی): تلخیص المستدرك ج 3/ 107.

136- ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن مغیره بخاری متوفای 256 هجری.

(توثیقات): وی مولف كتاب مشهور «صحیح» است و توثیق و تمجید از وی را در بسیاری از منابع رجالی و تاریخی عامه می توان یافت. (ثقات ابن حبان ج 9/ 113، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 391، تهذیب التهذیب ج 9/ 47).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوعبدالله بخاری): تاریخ كبیر بخاری ج 2/ 110.

بخاری در تاریخ كبیر خود- ذیل نام بلال بن مرداس فزاری- این روایت را- باختصار- بدینگونه نقل می نماید: و قال محمد ابویحیی: اخبرنا علی بن ثابت الدهان، اخبرنا اسباط، عن السدی، عن بلال بن مرداس، عن شهر بن حوشب، عن ام سلمه، قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم: هولاء اهل بیتی فاذهب عنهم الرجس. (تاریخ كبیر بخاری ج 2/ 110).

روایت بلال بن مرداس را ابن عساكر و حاكم حسكانی با اسناد خود بدینگونه نقل می نمایند: «... عن ام سلمه، قالت: دخل علی رسول الله فاتته فاطمه بخزیره فوضعتها بین یدیه، فقال: ادعی لی زوجك و ابنیك. فدعتهم فطعموا و تحتهم كساء خیبری، فجمع الكساء علیهم ثم قال: اللهم هولاء اهل بیتی و حامتی فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیرا. فقالت


ام سلمه الست من اهل بیتك؟ قال: انك علی خیر و الی خیر». (تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 66، 67، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 66، شواهد التنزیل ج 2/ 63، 64/ ح 722، 723.

137- ابوجعفر محمد بن عثمان بن كرامه عجلی كوفی وراق متوفای 256 هجری.

(توثیقات): مسلمه بن خالد وی را توثیق كرده است و ابوحاتم به صداقت او اذعان نموده است. وی در كتاب صحیح بخاری روایت دارد. (ثقات ابن حبان ج 9/ 117، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 296، تهذیب التهذیب ج 9/ 338).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن عثمان بن كرامه): شواهد التنزیل ج 2/ 89، 90/ ح 768.

138- حافظ ابوالحسن علی بن خشرم بن عبدالرحمن بن عطاء بن هلال مروزی متوفای 257 هجری.

(توثیقات): نسائی و مروزی وی را توثیق كرده اند و ابن حبان در كتاب ثقات خود نام او را ذكر می كند. وی از رجال صحیح مسلم است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 471، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 552، تذكره الحفاظ ج 2/ 502، تهذیب التهذیب ج 7/ 316).

(مصدر حدیث كساء به نقل از علی بن خشرم): تاریخ بغداد ج 10/ 278.


139- ابوعلی حسن بن عرفه بن یزید عبدی بغدادی مودب متوفای 257 هجری.

(توثیقات): یحیی بن معین و مسلمه بن قاسم وی را توثیق نموده اند و ابن ابی حاتم وی را فردی صدوق می نامد. (ثقات ابن حبان ج 8/ 179، سیر اعلام النبلاء ج 11/ 547، تذكره الحفاظ ج 2/ 2502، تهذیب التهذیب ج 2/ 293).

(مصادر حدیث كساء به نقل از حسن بن عرفه): السنن الكبری ج 7/ 63، المستدرك ج 3/ 147، شواهد التنزیل ج 2/ 20، 20/ ح 655، تلخیص المستدرك ج 3/ 147.

140- حافظ ابوخالد یزید بن هارون بن زاذی (و یا زاذان) بن ثابت سلمی واسطی متوفای 260 هجری.

(توثیقات): وی از معاریف محدثین عامه می باشد و روایاتش در تمامی صحاح سته آمده است. علمای عامه در وثاقت و عدالت وی اتفاق نظر دارند. (ثقات ابن شاهین ص 348، ثقات ابن حبان ج 7/ 632، سیر اعلام النبلاء ج 9/ 358، تهذیب الكمال ج 32/ 261، تهذیب التهذیب ج 11/ 366).

(مصادر حدیث كساء به نقل از یزید بن هارون): شواهد التنزیل ج 2/ 38/ ح 684، فرائد السمطین ج 1/ 367، 368/ ح 296.

141- عبدالجبار بن عباس شبامی همدانی كوفی متوفای دهه ی 260 هجری.

(توثیقات): ابوحاتم و عجلی و ابن شاهین وی را توثیق نموده اند. (ثقات


عجلی ص 285، ثقات ابن شاهین ص 243، تهذیب الكمال ج 16/ 384، تهذیب التهذیب ج 6/ 102، الجرح و التعدیل ج 6/ 162).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عبدالجبار بن عباس شامی): مشكل الاثار ج 1/ 33، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 68، شواهد التنزیل ج 2/ 82، 86، 87/ ح 757، 762.

142- ابوالحسین مسلم بن حجاج بن مسلم قشیری نیسابوری متوفای 261 هجری.

(توثیقات): وی صاحب كتاب معروف «صحیح» می باشد و در بسیاری از منابع عامه به وثاقت و مراتب بالای علمی وی تصریح گردیده است.

(مصادر حدیث كساء به نقل از مسلم نیسابوری): صحیح مسلم- كتاب فضائل الصحابه، باب 9- ج 4/ 1883/ ح 2424، صحیح مسلم (بشرح نووی) ج 15/ 194، 195.

143- حافظ ابوزرعه عبیدالله بن عبدالكریم بن یزید بن فروخ مخزومی رازی متوفای 264 هجری.

(توثیقات): نسائی وی را ثقه و ابوحاتم او را امام خوانده است. خطیب بغدادی می گوید: «وی امامی ربانی و حافظی با نقل احادیث بسیار و فردی صادق بود». (ثقات ابن حبان ج 8/ 407، تاریخ بغداد ج 10/ 326، سیر اعلام النبلاء ج 13/ 65، تهذیب الكمال ج 19/ 89، تهذیب التهذیب ج 7/ 30).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوزرعه رازی): شواهد


التنزیل ج 2/ 32/ ح 674، فرائد السمطین ج 2/ 18، 19/ ح 362.

144- ابوشیبه ابراهیم بن عبدالله بن محمد بن ابی شیبه عبسی كوفی متوفای 265 هجری.

(توثیقات): ابویعلی خلیلی و مسلمه بن قاسم اندلسی و ابن حبان وی را توثیق نموده اند. (سیر اعلام النبلاء ج 11/ 128، تهذیب الكمال ج 2/ 128، تهذیب التهذیب ج 1/ 136، موسوعه رجال الكتب التسعه ج 1/ 62).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوشیبه ابراهیم بن ابی شیبه): شواهد التنزیل ج 2/ 63، 64/ ح 722.

145- ابوعبدالله بحر بن نصر خولانی مصری متوفای 267 هجری.

(توثیقات): یونس بن عبدالاعلی و ابن ابی حاتم و ابن خزیمه و مسلمه بن قاسم وی را توثیق نموده اند. (سیر اعلام النبلاء ج 12/ 502، تذكره الحفاظ ج 2/ 566، تهذیب الكمال ج 4/ 16، تهذیب التهذیب ج 1/ 420).

(مصدر حدیث كساء به نقل از بحر بن نصر): المستدرك ج 3/ 147.

146- حافظ ابوعمر و احمد بن حازم بن محمد بن یونس بن قیس غفاری كوفی مشهور به ابن ابی غرزه متوفای 267 هجری.

(توثیقات): وی «مسند» مفصلی را تالیف نموده و ابن ناصرالدین او را


توثیق كرده است. (ابن حبان نیز از وی در كتاب ثقات خویش نام می برد. ثقات ابن حبان ج 8/ 44، سیر اعلام النبلاء ج 13/ 239، تذكره الحفاظ ج 2/ 594، الوافی بالوفیات ج 6/ 298، شذرات الذهب ج 2/ 168).

(مصادر حدیث كساء به نقل از احمد بن حازم): شواهد التنزیل ج 2/ 77، 78/ ح 751.

147- ابوبكر اسحاق بن ابراهیم بن عبدالله بن بكیر بن زید نهشلی شاذان فارسی متوفای 267 هجری.

(توثیقات): نسائی وی را توثیق نموده و ابوحاتم به وثاقت او اذعان دارد. (ثقات ابن حبان ج 8/ 120، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 382، الوافی بالوفیات ج 8/ 394).

148- ابواسحاق ابراهیم بن مرزوق بن دینار اموی بصری متوفای 270 هجری.

(توثیقات): دارقطنی و ابن یونس و سعید بن عثمان به وثاقت وی اعتراف كرده و ابن حبان نیز نام او را در كتاب ثقات خود آورده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 86، تهذیب الكمال ج 2/ 197، تهذیب التهذیب ج 1/ 163).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابراهیم بن مرزوق): شواهد التنزیل ج 2/ 77/ ح 749.


149- ابومحمد ربیع بن سلیمان بن عبدالجبار مرادی مصری متوفای 270 هجری.

(توثیقات): وی از كبار اصحاب شافعی است و ابن ابی حاتم و خلیلی و مسلمه بن خالد او را توثیق نموده اند. خلیلی در توثیق او می گوید: «ثقه متفق علیه». (ثقات ابن حبان ج 8/ 240، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 587، تذكره الحفاظ ج 2/ 586، طبقات ابن قاضی شهبه ج 1/ 65، تهذیب التهذیب ج 3/ 245).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ربیع بن سلیمان مرادی): المستدرك ج 3/ 147، مشكل الاثار ج 1/ 332، 335، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 63، شواهد التنزیل ج 2/ 40، 41/ح 687، 688.

150- ابومحمد حسن بن علی بن عفان عامری كوفی متوفای 270 هجری.

(توثیقات): دارقطنی و مسلمه بن خالد وی را توثیق نموده اند و ابوحاتم به صداقت او تصریح نموده است. (ثقات ابن حبان ج 8/ 181، سیر اعلام النبلاء ج 13/ 24، تهذیب التهذیب ج 2/ 301).

(مصدر حدیث كساء به نقل از حسن بن علی بن عفان): شواهد التنزیل ج 2/ 56/ ح 707.

151- حافظ ابوالفضل عباس بن ولید بن مزید بیروتی عذری متوفای 270 یا 271 هجری.


(توثیقات): ابن ابی حاتم و نسائی و مسلمه بن خالد وی را توثیق نموده اند و ابوحاتم او را فردی صدوق می داند. (ثقات ابن حبان ج 8/ 512، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 471، تهذیب الكمال ج 25/ 320، تهذیب التهذیب ج 5/ 131).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوالفضل بیروتی): المستدرك ج 2/ 416، شواهد التنزیل ج 2/ 39، 40/ ح 686.

152- ابوالحسن محمد بن سنان بن یزید قزاز بصری متوفای 271 هجری.

(توثیقات): مسلمه بن خالد او را توثیق نموده و دارقطنی در تعدیل وی می گوید: «لاباس به». ابن حبان نیز نام او را در كتاب ثقات خود آورده است. (ثقات ابن حبان ج 9/ 133، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 554، تهذیب التهذیب ج 9/ 206).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوالحسن فزاز): المستدرك ج 3/ 108.

153- حافظ ابوالفضل عباس بن محمد بن حاتم بن واقد دوری بغدادی متوفای 271 هجری.

(توثیقات): نسائی و مسلمه بن خالد وی را توثیق نموده اند و خلیل می گوید: «عدالت او متفق علیه است هر چند كه بخاری و مسلم از او روایت نكرده اند». (ثقات ابن حبان ج 8/ 513، سیر اعلام النبلاء ج 12/ 522، تذكره الحفاظ ج 2/ 579، تهذیب التهذیب ج 5/ 129).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عباس بن محمد دوری): تاریخ ابن


عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 62، شواهد التنزیل ج 2/ 61، 68/ ح 716، 733.

154- حافظ ابوجعفر محمد بن علی بن عبدالله بن مهران بغدادی وراق متوفای 272 هجری.

(توثیقات): خطیب بغدادی به حافظ بودن و موثق بودن وی اعتراف دارد و دارقطنی نیز او را توثیق نموده است. (سیر اعلام النبلاء ج 13/ 49، تذكره الحفاظ ج 2/ 590، تاریخ بغداد ج 3/ 61).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن علی وراق): مناقب ابن مغازلی ص 304 ح 349.

155- ابوعلی حسن بن مكرم بن حسان بزار متوفای 274 هجری.

(توثیقات): خطیب بغدادی وی را توثیق نموده و ذهبی نیز به وثاقت او تصریح می نماید. (ثقات ابن حبان ج 8/ 180، تاریخ بغداد ج 7/ 432، سیر اعلام النبلاء ج 13/ 192، العبر ج 2/ 53).

(مصادر حدیث كساء به نقل از حسن بن مكرم): شرح السنه ج 7/ 204، مناقب خوارزمی ص 22، 23، اسد الغابه ج 5/ 521، 589.

156- حافظ ابوداود سلیمان بن اشعث بن شداد بن عمرو سجستانی ازدی متوفای 275 هجری.

(توثیقات): ابوداود صاحب كتاب «سنن» می باشد كه یكی از صحاح سته


محسوب می شود. در بسیاری از مابع رجالی عامه به وثاقت و تمجید از وی اشاره شده است.

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوداود سجستانی): شواهد التنزیل ج 2/ 37، 68/ ح 682، 732.

157- ابوجعفر محمد بن سعد بن محمد بن حسن بن عطیه بن سعد بن جناده عوفی متوفای 276 هجری.

(توثیقات): دارقطنی در توثیق وی می گوید: «هو لاباس به». (الانساب ج 4/ 258، سیر اعلام النبلاء ج 13/ 334).

(مصادر حدیث كساء به نقل از محمد بن سعد عوفی): تاریخ بغداد ج 9/ 126، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 73.

158- محمد بن عیسی بن سوره بن موسی بن ضحاك سلمی ترمذی ابوعیسی متوفای 279 هجری.

(توثیقات): كتاب سنن او یكی از صحاح سته می باشد و تصریح به وثاقت وی در بسیاری از كتب عامه موجود است.

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوعیسی ترمذی): صحیح ترمذی- كتاب تفسیر القرآن و كتاب المناقب، باب 34 و باب 61- ج 5/ 351، 699، ح 3205، ح 3871، صحیح ترمذی (بشرح ابن عربی) ج 13/ 200، 248، 249.


159- حافظ ابومحمد فضل بن محمد بن مسیب بن موسی بن زهیر شعرانی متوفای 282 هجری.

(توثیقات): وی از فقها و ادبای عامه است و ابن جوزی در المنتظم او را توثیق نموده است. (سیر اعلام النبلاء ج 13/ 317، تذكره الحفاظ ج 2/ 626، المنتظم ج 12/ 351).

(مصدر حدیث كساء به نقل از فضل بن محمد شعرانی): المستدرك ج 3/ 147.

160- حافظ ابوجعفر محمد بن غالب بن حرب ضبی بصری تمار تمتام ساكن بغداد متوفای 283 هجری.

(توثیقات): دارقطنی وی را توثیق كرده و ابن جوزی به صداقت او تصریح نموده است. (تاریخ بغداد ج 3/ 143، الوافی بالوفیات ج 4/ 307، ثقات ابن حبان ج 9/ 151، المنتظم ج 12/ 369، سیر اعلام النبلاء ج 13/ 390، تذكره الحفاظ ج 2/ 615).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن غالب ضبی): شواهد التنزیل ج 2/ 57، 77/ ح 709، 748.

161- حافظ ابویعقوب اسحاق بن حسن بن میمون حربی بغدادی متوفای 284 هجری.

(توثیقات): عبدالله بن احمد بن حنبل و ابراهیم و دارقطنی وی را توثیق نموده اند. (سیر اعلام النبلاء ج 13/ 410، المنتظم ج 12/ 375).


(مصدر حدیث كساء به نقل از ابویعقوب حربی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 70.

162- ابراهیم بن احمد بن مروان واسطی متوفای 285هجری.

(توثیقات): وی از محدثین بغداد است و ترجمه ی وی در تاریخ بغداد موجود است. (تاریخ بغداد ج 6/ 5، تاریخ الاسلام- حوادث و وفیات 281 هجری الی 290 هجری - ص 100).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابراهیم بن احمد واسطی): مشكل الاثار ج 1/ 335.

163- حافظ كبیر ابوبكر احمد بن عمرو بن ضحاك بن مخلد شیبانی بصری معروف به ابن ابی عاصم متوفای 287 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 297 سخن گفتیم.

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابن ابی عاصم): شواهد التنزیل ج 2/ 30، 31/ ح 670.

164- ابواسحاق ابراهیم بن احمد بن عمر بن حفص بن جهم بن واقد بن عبدالله وكیعی متوفای 289 هجری.

(توثیقات): دارقطنی وی را توثیق كرده و خطیب بغدادی اقوالی را در تجلیل از مقام علمی او نقل می نماید. (تاریخ بغداد ج 6/ 5، 6).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابراهیم بن احمد وكیعی): معجم اوسط


طبرانی ج 3/ 388، 389/ ح 2836.

165- حافظ ابوعبدالرحمن عبدالله بن احمد بن محمد بن حنبل شیبانی مروزی بغدادی متوفای 290 هجری.

(توثیقات): وی راوی «مسند» پدرش احمد بن حنبل می باشد و توثیق او مورد اجماع علمای عامه است. (سیر اعلام النبلاء ج 13/ 516، تهذیب التهذیب ج 5/ 141، شذرات الذهب ج 2 / 203، موسوعه رجال الكتب التسعه ج 2/ 250).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عبدالله بن احمد بن حنبل): المستدرك ج 3/ 132، فرائد السمطین ج 2/ 22، 23/ ح 364، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 64، 66، 67، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 63، 69، 71، 76، شواهد التنزیل ج 2/ 41، 42/ ح 689.

166- حافظ ابومسلم ابراهیم بن عبدالله بن مسلم بن ماعز بن مهاجر بصری كجی متوفای 292 هجری.

(توثیقات): وی از حافظان حدیث بوده و دارقطنی او را توثیق نموده است. (تذكره الحفاظ ج 2/ 620، تاریخ بغداد ج 6/ 120، سیر اعلام النبلاء ج 13/ 423، شذرات الذهب ج 2/ 210).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابومسلم كجی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 65، شواهد التنزیل ج 2/ 74، 75/ ح 743.

167- حافظ ابوجعفر محمد بن عثمان بن ابی شیبه عبسی كوفی


متوفای 297 هجری.

(توثیقات): وی از حفاظ عامه می باشد و صالح جزره او را توثیق نموده است. (ثقات ابن حبان ج 9/ 155، تاریخ بغداد ج 3/ 42، الوافی بالوفیات ج 4/ 82، سیر اعلام النبلاء ج 14/ 21، تذكره الحفاظ ج 2/ 661).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوجعفر محمد بن ابی شیبه): السنن الكبری ج 2/ 149.

168- حافظ ابوجعفر محمد بن عبدالله بن سلیمان حضرمی ملقب به مطین متوفای 297 هجری.

(توثیقات): وی از حافظان حدیث بوده و دارقطنی او را توثیق نموده است. (سیر اعلام النبلاء ج 14/ 41، تذكره الحفاظ ج 2/ 662، الوافی بالوفیات ج 3/ 345، شذرات الذهب ج 2/ 228).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن عبدالله مطین) شواهد التنزیل ج 2/ 35، 66، 67/ ح 679، 729.